نقشه را آقای رضاعلی ایمیل کردند و مناطق کردیباف را در ایران و آسیای صغیر نشان میدهد. (نقشه البته قدیمی است و مناسبات سیاسی دنیا تغییر کرده است اما در مورد فرشبافی همچنان معتبر است.)
***
نوروز امسال که برای عکاسی از قبرستان "هفتاد ملا" که در روستای "گِزَند" منطقه میرجاوه قرار دارد، رفته بودیم متوجه شدم تمام ساکنین منطقه فامیل "کردی" دارند. منطقه میرجاوه جایی است در استان سیستانوبلوچستان، نزدیک به مرز پاکستان و به قد بلند کردن یک پا و برداشتن یک گام تا مرز پاکستان فاصله دارد. برای من که به اجبار تخصص و به میل علاقه تاریخ فراوان میخوانم و بافتههای بلوچی تمرکز بیشتری را نسبت به هر بافته دیگری از من میگیرند، مشاهده چنین چیزی بسیار عجیب بود خصوصاً که هیچ جای تاریخ رد و نشانی از کوچ کردها به استان سیستانوبلوچستان ندیده بودم.
دوست مورخم در جواب شک و تردید من نسبت به این مسأله تأکید کرد که همه این کوچها مانند کوچ بلوچها از کرانه غربی دریای خزر تا استان سیستان و بلوچستان یا کوچ ایل شادلو تا مرزهای شمالی خراسان، حائز اهمیّت نبودهاند و در تاریخ کمتر نشان دقیقی از این دست هوسبازیهای شاهانه میتوان پیدا کرد و تاریخ مکتوب در مقابل بسیاری از این کوچها سکوت کرده است پس طبیعی است که من هیچ رد و نشانی از کوچ کردها به سیستانوبلوچستان در مستندات تاریخی ندیده باشم.
کردهای منطقه میرجاوه دیگر کردی صحبت نمیکنند. بلوچی صحبت میکنند که نزدیکی و آمیختگی بیشتری با فارسی مبنای امروز من و شما دارد و تمامی رفتار ظاهری و پوشش و متعلقات دیگرشان بلوچی شده است اما فامیل کردی همچنان باقی مانده است.
آنچه باعث شد به این موضوع اشاره کنم، نقاط قرمز رنگی است که در نقشه بالا در استان سیستانوبلوچستان هم نقش شدهاند دال بر این موضوع که در آن نقطه از این استان هم کردها ساکن هستند و فرش میبافند. حدسی ندارم کدام گروه از کردها در آن منطقه فرش میبافند؛ آیا نقاط همان منطقه کردهای میرجاوه را نشان میدهد؟ باید بر این موضوع هم تأکید کنم که در استان سیستانوبلوچستان فرشبافی تماماً در اختیار اهالی سیستان است و بلوچهای این استان فرش نمیبافند.
آنچه با عنوان فرش بلوچ میشناسیم را بافندگان بلوچ و غیربلوچ تماماً در استان خراسان بافته اند و میبافند.
برای نقطه قرمز رنگ میانه استان خراسان هم هیچ نظری ندارم. به نظر میرسد در آن نقطه بیشتر عربها فرش ببافند تا کردها.